Najprawdopodobniej każdy Czytelnik zainteresowany tematyką żywieniową wie, że mocnym punktem zdrowej diety są czarne winogrona. A to głównie z uwagi na zawartość aktywnego biologicznie składnika pokarmowego o szerokich właściwościach zdrowotnych – resweratrolu. Natomiast zdecydowanie mniej znanym składnikiem zdrowej diety jest czarny imbir, czyli czarna odmiana popularnej przyprawy kulinarnej, pochodząca z Tajlandii. Resweratrol, jak wyjaśniły badania, zawdzięcza swoje właściwości zdrowotne zdolności do aktywacji pewnej grupy enzymów, zwanej sirtuinami. Jak jednak wykazano w badaniach, taką samą zdolnością odznacza się najaktywniejszy biologicznie składnik czarnego imbiru – pentametylowy eter kwercetyny o symbolu KPMF-8. Dlatego też w niedawno opublikowanym badaniu (Zhang, 2021) naukowcy postanowili sprawdzić, który z tych związków jest silniejszym aktywatorem sirtuin, a tym samym skuteczniejszym protektorem naszego zdrowia.
W tym miejscu warto może jedynie przypomnieć, że od aktywności sirtuin uzależniony jest czas naszego życia oraz dobry stan zdrowia, szczególnie w wieku późniejszym. A ponieważ sirtuiny dbają o nasze zdrowie i długie życie, wkrótce po ich odkryciu i ustaleniu ich roli pełnionej w organizmie, nazwano je „enzymami młodości”. Sirtuiny wpływają na wiele ważnych procesów komórkowych, a tym samym regulują pozytywnie funkcje życiowe całego organizmu. Jako najważniejsze efekty aktywności sirtuin, z punktu widzenia zdrowia i długowieczności, należy wymienić: hamowanie biosyntezy cholesterolu, stymulację odkomórkowego transportu cholesterolu, stymulację cyklu mocznikowego, stymulację wydzielania insuliny, hamowanie produkcji reaktywnych form tlenu, wzmożenie eliminacji reaktywnych form tlenu, zapobieganie powstawaniu komórek z nieprawidłową liczbą chromosomów, naprawę uszkodzeń DNA oraz hamowanie skracania się telomerów, od których długości uzależniona jest młodość i czas życia komórek.
Spośród siedmiu zidentyfikowanych ludzkich sirtuin, najważniejsza z punktu widzenia naszego zdrowia wydaje się SIRT1, pełniąca, jak twierdzą specjaliści, kluczową funkcję w ochronie przed wieloma chorobami związanym z wiekiem, m.in. takimi jak cukrzyca typu 2, nowotwory oraz choroba Alzheimera i inne choroby neurodegeneracyjne. Tak więc cząsteczka, jak podejrzewają naukowcy, która byłaby w stanie zwiększać aktywność SIRT1, mogłaby mieć potencjalne zastosowanie w leczeniu wielu chorób związanych z procesem starzenia się organizmu. Dlatego też aktywatory SIRT1, spośród wszystkich aktywatorów sirtuin, przykuwają szczególną uwagę badaczy jako cząsteczki wyjściowe do projektowania nowoczesnych środków terapeutycznych, skierowanych przeciwko problemom zdrowotnym wieku późnego.
Poszukiwania cząsteczek aktywujących SIRT1 rozpoczęły się ponad dekadę temu. Najsilniejszym, naturalnym aktywatorem SIRT1 pierwszej generacji, odkrytym w 2003 r., okazał się wtedy resweratrol, aktywny biologicznie składnik pokarmowy, występujący głównie, jak wszyscy wiemy, w ciemnych odmianach winogron i w czerwonych gatunkach wina. Na przestrzeni ostatniego dziesięciolecia potwierdzono również, że kilka polifenoli roślinnych, szczególnie z grupy flawonoidów, takich jak buteina, izolikwirytygenina, apigenina i kwercetyna, wykazuje zdolność aktywacji SIRT1. Natomiast w 2014 roku Nakata i jego współpracownicy donieśli, że polimetoksyflawonoidy z tajskiego czarnego imbiru (Kaempferia parviflora), zwłaszcza właśnie KPMF-8, odznaczają się szczególną zdolnością wyjątkowo silnej aktywacji SIRT1.
Jednak zasadność stosowania KPMF-8 jako bezpośredniego aktywatora SIRT1 czekała przez pewien czas na ostateczne potwierdzenie. Potwierdzenie to przyszło dopiero od autorów wspomnianej na wstępie publikacji, którzy na podstawie wyników swoich badań orzekli, że KPMF-8, naturalny aktywator sirtuin pochodzący z tajskiego czarnego imbiru (Kaempferia parviflora), oddziałuje bezpośrednio na SIRT1 i stymuluje jej aktywność poprzez zwiększenie powinowactwa wiązania tej sirtuiny z natywnym peptydem substratowym, warunkującym jej aktywność. Przy czym powinowactwo wiązania pomiędzy peptydem a SIRT1 jest wzmacniane 8.2-krotnie przez KPMF-8, ale tylko 1.4-krotnie przez resweratrol. A w związku z tym wewnątrzkomórkowa aktywność SIRT1 jest promowana 1.7-krotnie przez KPMF-8, a tylko 1.2-krotnie przez resweratrol. Ostatecznie więc, zdaniem autorów, ich praca ujawniła, że KPMF-8 aktywuje SIRT1 skuteczniej niż resweratrol.
No ale widzimy, że resweratrol też sobie dość dobrze radzi i nie ustępuje wiele KPMF-8 w wewnątrzkomórkowej aktywacji SIRT1. Dlatego nie powinniśmy eliminować z diety czarnych winogron na rzecz czarnego imbiru. Tym bardziej, że czarne winogrona są ogólnodostępne, podczas gdy czarny imbir trudno dostać, a jeżeli pojawia się na rynku, to głównie w formie suplementów diety. A skoro jesteśmy przy suplementach diety aktywujących sirtuiny, to teoretycznie najlepsze powinny być takie, w których resweratrol zestawiony został z ekstraktem z czarnego imbiru (https://kenay.com.pl/686-sirt-activator-kwercetyna-nmn-resweratrol-czarny-imbir-60-kapsulek.html).
Sławomir Ambroziak