Rynek farmaceutyczny oraz produkcja suplementów diety są bardzo dynamiczne, wciąż odkrywa się nowe technologie i zastosowania. Wśród preparatów, które już teraz wymieniane są wśród przełomowych, wskazuje się tytułowe senolityki. Już od około 5 lat znana na świecie Mayo Clinic prowadzi wzmożone badania nad działaniem substancji, które mogą wpływać na zjawisko śmierci komórkowej i wydłużać ludzkie życie.
Senolityki preparatami na długowieczność?
Ludzki organizm składa się z olbrzymiej ilości komórek, zróżnicowanych pod kątem budowy oraz funkcji. Cykl życia niektórych z nich trwa zaledwie kilka dni, podczas gdy inne spełniają swoje zadania przez całe lata. Z wiekiem, komórki powoli tracą zdolność do regeneracji i podziału, przechodząc na swoistą „emeryturę”. Część starych komórek w naszym organizmie w sposób naturalny usuwana jest przez układ odpornościowy, jednak pozostała reszta odkłada się.
Z czasem zakumulowane, stare komórki przybierają cechy komórek nowotworowych, a także aktywnie przyspieszają starzenie się nowych komórek, powstałych w ich miejsce. Efektem tego naturalnego procesu starzenia się komórek są miejscowe stany zapalne, słabsza kondycja niektórych organów, niższa odporność, jak również znacznie zwiększenie ryzyka zachorowania na nowotwór lub inne choroby, np. cukrzycę, osteoporozę czy demencję.
Senolityki są farmakologiczną odpowiedzią na to zjawisko – ich zadaniem ma być zwalczanie starych komórek i zapobieganie ich negatywnemu działaniu na komórki, które powstały w ich miejsce.
Jak działają senolityki?
Badania nad właściwościami senolityków powiązane są z obserwacją zjawiska apoptozy, czyli śmierci komórki. Naukowcy z czasem zauważyli, że stare komórki są odporne na działanie układu odpornościowego, gdyż wytwarzają specjalne białka, utrudniające ich identyfikacje przez białe krwinki. Zaczęto zatem poszukiwania takich związków, które pozwolą wykrywać i neutralizować stare komórki w organizmach żywych. Do teraz wyróżniono dwa: przeciwnowotworowy Dasatinib oraz silny związek przeciwzapalny o nazwie kwercetyna.
Senolityki testowano już na organizmach żywych, wyniki są bardzo obiecujące. Wiekowe myszy, którym podano Dasatinib oraz kwercetynę wykazały znaczną poprawę zdrowia i wydłużenie życia. Naukowcy zaobserwowali wówczas, że Dasatinib szczególnie skutecznie usuwa stare komórki tłuszczowe, podczas gdy kwercetyna działa w obszarze śródbłonka i szpiku kostnego.
Senolityki – jakie dają efekty?
Środowisko naukowe nie spodziewało się tak wielokierunkowych efektów zastosowania senolityków. Testy wykazały korzystne działanie Dasatinibu i kwercetyny na układ krążenia, w tym na wydolność serca, oraz na poprawę stanu i wydolności komórek mięśniowych. Poprawiła się kondycja fizyczna oraz wyraźnie zmniejszyła podatność na osteoporozę. Terapia odczuwalnie zahamowała dysfunkcję nerek, poprawiła samopoczucie i regenerację po chorobie.
Efekty stosowania u starszych osobników widoczne były już po podaniu pierwszej dawki i utrzymywały się nawet do 7 miesięcy. Wygląda na to, że senolityki mogą zrewolucjonizować rynek preparatów anti-aging. W 2019 r udało się przetestować senolityki na 19 pacjentach, jednak prognozuje się, że prace nad tymi preparatami mogą potrwać jeszcze kilka lat.
Wśród produktów naturalnych, dostępnych na naszym rynku, działanie przypominające senolityki wykazują borówki, miód pszczeli, zielona herbata i owoce cytrusowe.