Łagodny rozrost gruczołu krokowego, czyli przypadłość zdrowotna znana pod skrótem BPH, jest najczęstszą chorobą urologiczną, diagnozowaną u mężczyzn, charakteryzującą się nadmiernym wzrostem komórek nabłonka i zrębu gruczołu krokowego, nazywanego wymiennie sterczem lub prostatą.
Łagodny rozrost gruczołu krokowego jest chorobą przewlekłą, dotykającą głównie starzejących się mężczyzn. Częstotliwość występowania BPH wzrasta wraz z wiekiem; szacowana jest na 20% u mężczyzn w grupie wiekowej 40-60 lat i 90% u panów powyżej 80-ego roku życia. Przyrost masy gruczołu krokowego prowadzi do objawów w obrębie dolnych dróg moczowych, które obejmują przerywane oddawanie moczu, częste oddawanie moczu, wysiłek przy oddawaniu moczu, parcie na pęcherz, słaby strumień moczu, niepełne opróżnianie pęcherza i nokturię, czyli nocne wizyty w toalecie.
Łagodny rozrost prostaty daje początkowo jedynie łagodne objawy, jednak z czasem, z upływem lat, objawy ulegają zazwyczaj nasileniu. Jeżeli jednak przypadłość ta w ogóle nie jest leczona, pojawiają się jej poważniejsze powikłania, takie jak najpierw nietrzymanie a później zatrzymanie moczu, zakażenie układu moczowego czy nawet zaburzenia czynności nerek.
Terapia farmakologiczna BPH ma jednak ograniczone zastosowanie, z uwagi na liczne skutki uboczne. Dlatego rośnie zapotrzebowanie na nowe środki terapeutyczne, zawierające naturalne związki aktywne biologicznie, takie jak przykładowo galusan epigallokatechiny (EGCG) występujący głównie w liściach herbaty. Co bowiem niezwykle ciekawe, statystyki pokazują, że mniej więcej 70% wszystkich przypadków łagodnego rozrostu gruczołu krokowego cofa się pod wpływem działania naturalnych substancji aktywnych biologicznie, obecnych w z zdrowej żywności czy popularnych suplementach diety.
EGCG jest organicznym związkiem chemicznym, aktywnym biologicznie składnikiem pokarmowym pochodzenia roślinnego z grupy flawonoidów, pochodnych katechiny. W znacznej ilości występuje przede wszystkim w zielonej herbacie, gdzie stanowi nawet 1/3 suchej jej masy. EGCG jest w pierwszej kolejności bardzo silnym antyoksydantem, 100 razy silniejszym od witaminy C i 25 razy silniejszym od witaminy E.
W związku z tym wykonano relatywnie niedawno badanie (Tepedelen, 2017), którego celem była ocena aktywności EGCG w hamowaniu rozwoju BPH na drodze hamowania stanu zapalnego i stresu oksydacyjnego w procesach organizacyjnych cytoszkieletu i ich interakcjach z macierzą zewnątrzkomórkową komórek gruczołu krokowego, dotkniętego zmianami rozrostowymi.
W badaniu tym dowiedziono, że EGCG hamuje migrację i proliferację (rozmnażanie się) komórek przerośniętej prostaty już w niewielkim stężeniu i że efekt ten utrzymuje się przynajmniej do 72 godziny od podania tego związku. Ponadto za pomocą znakowania immunofluorescencyjnego ustalono, że EGCG zaburza organizację cytoszkieletu rozrastających się komórek gruczołu krokowego i ogranicza ich interakcję z macierzą zewnątrzkomórkową.
W badaniu tym po raz pierwszy, według słów jego autorów, znaleziono dowody na to, że nadmierne rozmnażanie się komórek przerastającej prostaty może być hamowane przez EGCG i że hamowanie to odbywa się poprzez zakłócenie organizacji cytoszkieletu i interakcji z macierzą zewnątrzkomórkową.
W konsekwencji EGCG, zdaniem autorów badania, może być aktywnym biologicznie składnikiem pokarmowym, szczególnie użytecznym w zapobieganiu i leczeniu chorób charakteryzujących się nadmiernym rozmnażaniem się komórek prostaty, takich jak właśnie łagodny rozrost gruczołu krokowego.
Autor: Sławomir Ambroziak